Αναδημοσίευση από εφ. Πατρίς
Ηρακλείου
Θηριωδίες στην Τουρκοκρατούμενη Κρήτη
ΕΥΤΥΧΙΟΣ Σ. ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ
ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
,
ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΙΚΟΙ
«Όποιος
λησμονεί την ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει», τονίζει ο φιλόσοφος G. Santayana, γι’ αυτό η τουρκοκρατία στην Κρήτη δεν πρέπει να ξεχαστεί,
επειδή ήταν γεμάτη, κτηνωδίες, απανθρωπιά, φόνους, βιασμούς, αρπαγές, εξευτελισμούς,
βασανισμούς, πόνο, αίμα και δάκρυ. Ο περίφημος Κρητικός λογοτέχνης Ι.
Κονδυλάκης το 1896, διαρκούσης της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη, γράφει
χαρακτηριστικά: «Αναρχία πλήρης διά τους Τούρκους, τρομοκρατία
απαραδειγμάτιστος διά τους Χριστιανούς. Ο φόνος Χριστιανού έμενεν ατιμώρητος,
διό οι Τούρκοι εφόνευον πάντα Χριστιανόν
ζωηρόν, εφόνευον προς απλήν τέρψιν, προς εξάσκησιν εις την σκοποβολήν. Ο
φόνος τούρκου ετιμωρείτο δι’ εξοντώσεως χωρίου ολοκλήρου χριστιανικού. Όσοι δε
των Χριστιανών διέφευγον τον θάνατον υπεβάλλοντο εις σκληροτάτας δοκιμασίας και
απανθρώπους εξευτελισμούς. Πολλάκις
αγάδες, εισερχόμενοι εις τους ναούς εν μέσω της Λειτουργίας, απέστελλον τους
εκκλησιαζομένους εις αγγαρείας. Άλλοι ήρπαζον τας νύμφας μικρόν μετά την
τέλεσιν του γάμου, φονεύοντες τους γαμβρούς. Τινές δε συγκαλούντες κόρας και
γυναίκας, τας υπεχρέωνον να χορεύωσιν ημίγυμναι προς διασκέδασίν των. Τότε…ο
τουρκικός πληθυσμός εδιπλασιάσθη διά πολυαρίθμων αλλαξοπιστιών. Πολλών χωρίων
οι κάτοικοι, απαυδήσαντες, μετέβησαν αθρόοι με τον ιερέα των επί κεφαλής και
ησπάσθησαν τα δόγματα του Κορανίου. Λέγεται μάλιστα ότι τόσοι διά μιας
μετέβησαν από το Μονοφάτσι, ώστε επειδή ήτο δύσκολον να εκτελεσθή επί τόσων
ανδρών η απαιτουμένη εγχείρησις (περιτομή), ο Ιμάμης Ηρακλείου ανέγνωσεν απλώς
μίαν ευχήν και έπειτα είπε προς τους νεοφωτίστους:-Άειντε, Τούρκοι! Και οι χθες
ραγιάδες εφόρεσαν το σαρίκι του αγά και… ανέπνευσαν. Ούτω δε όλος σχεδόν ο
πληθυσμός της πεδινής εκείνης επαρχίας εξισλαμίσθη και σήμερον εντός των χωρίων
της, μόνον ερειπωμέναι εκκλησίαι ενθυμίζουν ότι οι φανατικοί εκείνοι Τούρκοι
υπήρξαν ποτέ Χριστιανοί. Κατά τρόπον όμοιον εσχηματίσθη και ο μωαμεθανικός
πληθυσμός του Σελίνου, αναμφιβόλως δε και της Αμπαδιάς. Και αν δεν επήρχετο η
επανάστασις του 1821 διέτρεχε κίνδυνον η Κρήτη, ή να εξοντωθή ο χριστιανικός
αυτής πληθυσμός ή να εξισλαμισθή εντελώς».
Οι καμπάνες
κατέβηκαν από τις Εκκλησίες, απαγορευόταν να χτυπήσουν, παρά μόνο τα
σημαντήρια. Άλογο δεν επιτρεπόταν να
ιππεύουν, ούτε να φέρουν κανενός είδους όπλο. Όταν συναντιόταν με Τούρκους
όφειλαν να παραμερίσουν, να κατέβουν από το γαϊδουράκι και να κάνουν τεμενάδες,
αλλιώς κινδύνευε η ζωή τους. Το να
ζητήσουν από το Χριστιανό να τους πάρει
στους ώμους του, ως υποζύγιο, ήταν σύνηθες. Για το φόνο ενός Αμπαδιώτη Γενίτσαρου από
Μελαμπιανό, οι Γενίτσαροι από το Βαθιακό, σκότωσαν αδιάκριτα 72 Μελαμπιανούς.
Επειδή έκλεψαν και σκότωσαν Χριστιανοί στο Σέλινο, ένα σκύλο Γενιτσάρου, σκότωσαν οι Γενίτσαροι 7
άνδρες από την οικογένεια, αναφέρει Ευρωπαίος περιηγητής που ήταν εκεί.
Κοπέλες
βιάζονταν από τους Γενίτσαρους, μπροστά
στους γονείς τους, που αν τολμούσαν να διαμαρτυρηθούν να κλάψουν ή να
αναστενάξουν κάν, αυτοί και η κόρη του σφαζόταν. Άλλες έβγαιναν με κομμένα
στήθη από τα κονάκια των Αγάδων επειδή δεν υπέκυπταν στις ορέξεις των και
πέθαιναν από την αιμορραγία.
Τα
σκλαβοπάζαρα οργίαζαν ακόμη και μετά το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου. Σκότωναν
τα αρσενικά μέλη της οικογένειας, αιχμαλώτιζαν τις γυναίκες και τα παιδιά και
συγκέντρωναν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα του σπιτιού. Στην Κωνσταντινούπολη ο ιερέας της Αγγλικής
πρεσβείας Walsh είδε ένα σωρό κορίτσια δώδεκα ως δεκαπέντε χρόνων, να
πουλιούνται όπως τα ζώα στις αγορές. Πολλά
ήταν μισόγυμνα. «Τρόμος και αγωνία ζωγραφίζονταν στα πρόσωπά τους. Ήταν το πιο σπαρακτικό θέαμα που είδα στη
ζωή μου. Αδύνατο να το περιγράψω. Οι Τούρκοι τις μεταχειρίζονταν με την
έσχατη καταφρόνηση. Τις εξέταζαν, τις πασπάτευαν, όπως οι χασάπηδες τα αρνιά,
και τις αγόραζαν 100 γρόσια – τρεις λίρες το κεφάλι. Κάπου πεντακόσιες πουλήθηκαν στην Ψαραγορά».
«Ουδεμία χώρα και ουδεμία επαρχία του Οθωμανικού κράτους
διοικείται χειρότερον της Κρήτης» κατά τον
Ολλανδό Dapper. «Η Κρήτη υπήρξε η
χειρότερη διοικούμενη περιοχή της Τουρκικής Αυτοκρατορίας» κατά τον Άγγλο ιστορικό Smith.
Γι’ όλα αυτά πολέμησαν και
θυσιάστηκαν με τόσο πάθος, αντρειοσύνη, αυτοθυσία και αυταπάρνηση οι ηρωικοί
πρόγονοί μας.
