Τετάρτη 3 Μαρτίου 2021

ΉΤΑΝ ΓΕΝΟΚΤΟΝΊΑ Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΤΗς ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟΥ ΤΟ 1821;

 «Η Τουρκία δια του επίσημου κρατικού καναλιού εγείρει θέμα “Γενοκτονίας 40 χιλιάδων Τούρκων του Μωρηά” το 1821», γράφει…. ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ3, Γιώργος Γεωργιάδης, σε ανάρτησή του στο Facebook, σημειώνοντας ότι, «θέλοντας να σπιλώσει τα 200 χρόνια της Επανάστασης».

«Η επίθεση της Τουρκίας είναι ολιστική και υβριδική σε όλα τα επίπεδα.

»Τον δρόμο αυτόν βέβαια στρώνουν χρόνια εντός Ελλάδος και κάποιοι περίεργοι κακόφωνα Ελληνόφωνοι δήθεν διανοούμενοι και πολιτικοί που επί της ουσίας είναι οι ιμάντες της Τουρκικής προπαγάνδας.

»Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι είναι και οι πρωταγωνιστές στην Άρνηση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. ΝΤΡΟΠΗ», καταλήγει ο δημοσιογράφος.

«Οι Τούρκοι του Μωρηά υπέστησαν μια μεγάλη σφαγή πριν από 200 χρόνια. Περίπου 40 χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν βάναυσα από τους Έλληνες. Η μαύρη κηλίδα της Ελλάδας στα ιστορικά έγγραφα για τη σφαγή του Μωρηά», γράφει άρθρο που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της κρατικής τηλεόρασης TRT.
Εδώ το άρθρο: 200 yıllık acı: Mora Katliamı

Πολλοί «Τούρκοι» της Πελοποννήσου ήταν Έλληνες εξισλαμισμένοι. Για αυτό και είχαν ελληνικά επώνυμα.

Το 1821 ο πληθυσμός της Πελοποννήσου ήταν 400.000 χριστιανοί και 40.000 μωαμεθανοί.

Το 1823, σύμφωνα με τα στοιχεία της επαναστατικής ελληνικής κυβέρνησης της Α΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, η Πελοπόννησος είχε πληθυσμό 407.500 χριστιανών και 16.500 μωαμεθανών.

Στην εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας, «Τούρκος» στα ελληνικά σήμαινε γενικά τον μουσουλμάνο ή ειδικά τον μουσουλμάνο υπήκοο του σουλτάνου.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Στέφανο Παπαγεωργίου, η οθωμανική αυτοκρατορία ήταν μια πολυεθνική αυτοκρατορία, όχι εθνικό τουρκικό κράτος, και πολυεθνοτική ήταν και η σύνθεση της τάξης των Οθωμανών αξιωματούχων που ασκούσε την εξουσία, ελάχιστοι από τους οποίους είχαν τουρκική καταγωγή.

Επίσης, μέχρι και τον 19ο αιώνα, τα μέλη των ανώτερων στρωμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν αυτοπροσδιορίζονταν ως «Τούρκοι», αλλά ως Μουσουλμάνοι και Οθωμανοί, ενώ η λέξη «Τούρκος» χρησίμευε για να διακρίνει τους μη-Τούρκους ή σήμαινε τον Τουρκμένο μουσουλμάνο αγρότη ή νομάδα της Ανατολίας και χρησιμοποιούνταν και υβριστικά, για να χαρακτηριστεί κάποιος άξεστος και απολίτιστος.

Στη διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης έγινε εξισλαμισμός μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας, γεγονός που επέφερε σημαντικές πολιτισμικές, δημογραφικές και οικονομικές αλλαγές.

Τα αίτια κυρίως ήταν η νομικά κατώτερη θέση των μη μουσουλμάνων, η βαρύτερη φορολογία, οι καθημερινές ταπεινώσεις εκ μέρους των Τούρκων κλπ.

Μαζικοί εξισλαμισμοί γίνονταν μετά από αποτυχημένες επαναστάσεις, από εξαναγκασμό αιχμαλώτων, με παιδομάζωμα κ.ά.

Περισσότεροι εξισλαμισμοί έγιναν στην Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Θράκη (Δυτική και Ανατολική), την Καππαδοκία, στην Ήπειρο (Βόρεια και νότια) και στην Μακεδονία και στα μεγάλα αστικά κέντρα (π.χ Κωνσταντινούπολη) με αποτέλεσμα οι περιοχές αυτές να αποκτήσουν μουσουλμανική πλειονότητα ενώ μεγάλης έκταση εξισλαμισμοί συνέβησαν και στην Κρήτη, έτσι ώστε το 1821 περίπου ο μισός πληθυσμός του νησιού ήταν μουσουλμάνοι (Τουρκοκρητικοί).

Σε κάποιες περιπτώσεις γινόταν μαζικός εξισλαμισμός ολόκληρων χωριών με μια απλή τελετή από έναν χότζα.

Πολλοί χριστιανοί άλλαζαν θρήσκευμα μόνο επιφανειακά ή και παρέμεναν κρυπτοχριστιανοί.

Σε κάποιες περιοχές δημιουργήθηκαν κοινότητες «ατελώς εξισλαμισμένων», όπως οι Βαλαάδες της Μακεδονίας, οι οποίοι διατηρούσαν την ελληνική γλώσσα και έθιμα, οι Ντονμέδες Εβραίοι, ή οι «σαμπάνηδες» ή «μουρτάτες» αρβανίτες πρώην χριστιανοί της Καρύστου.

Μερικοί νέο-μουσουλμάνοι, όπως οι Λαζοί του Πόντου, γίνονταν εξαιρετικά φανατικοί και ανάγκαζαν με βιαιοπραγίες σε εξισλαμισμό και τους Έλληνες.

Με το Xάτι Xουμαγιούν του 1856 πολλοί κρυπτοχριστιανοί επανήλθαν στον χριστιανισμό αλλά υπέστησαν διώξεις από το τουρκικό κράτος.

Οι Νεομάρτυρες της ορθόδοξης Εκκλησίας είναι περιπτώσεις εξισλαμισμένων χριστιανών που θέλησαν να επανέλθουν στο χριστιανισμό και για το λόγο αυτό εκτελέστηκαν με μαρτυρικό τρόπο.

Ο εξισλαμισμός είναι γνωστός και ως τούρκεμα (συνήθως στη δημώδη γλώσσα) ή εκτουρκισμός.
Για τη σφαγή των Τούρκων

Ο Βασίλης Κρεμμυδάς έχει γράψει ότι «δεν μπορούμε να κρίνουμε γεγονότα και συμπεριφορές των αρχών του 19ου αιώνα με τις σημερινές ευαισθησίες γι’ αυτές» καθώς και ότι «ο ιστορικός και ο κάθε ασχολούμενος με το συγκεκριμένο παρελθόν οφείλει να γνωρίζει ότι αυτή η “βαρβαρότητα” έχει πίσω της τεσσέρων ετών δουλεία, ότι οι άνθρωποι και η ζωή τους ήταν αλλιώτικη από τη σημερινή».

Ο εκδότης Άμπραχαμ Τζον Βάλπρι (Abraham John Valpy) θεωρεί ότι «το πιο βάρβαρο απ’ όλα…είναι η προσπάθεια μερικών να εξομοιώσουν το ελληνικό χαρακτηριστικό της “συστηματικής σκληρότητας”, όπως το λένε, με εκείνο των ίδιων των Τούρκων, και για το λόγο αυτό αναφέρονται συνεχώς στην ιστορία των βαρβαροτήτων που πραγματοποιήθηκαν στην Τριπολιτσά… Εάν μιλάμε για συστηματικές σκληρότητες, δεν θα πρέπει να δώσουμε προσοχή τόσο στις φρικτές πράξεις του πολέμου, αν και είναι τρομερές, όσο σε εκείνες που για τέσσερις συνεχείς αιώνες εφαρμόσθηκαν μονομερώς ενάντια στα αθώα θύματά τους».

Ο Τζ. Ίρβινγκ Μάνατ έχει γράψει: «Η ελληνική προσπάθεια δεν μπορεί ποτέ να γίνει κατανοητή χωρίς παραστατική εξέταση τετρακοσίων ετών τουρκικής κυριαρχίας».

Ήταν «το φυσιολογικό αποτέλεσμα της εμπειρίας τετρακοσίων ετών υπό τους μουσουλμάνους, της υποταγής των Ελλήνων στο ελληνικό έδαφος σε μια χούφτα αλλοδαπών κατακτητών, εκ διαμέτρου αντίθετων στη φυλή τη θρησκεία και τον πολιτισμό, οι οποίοι στραγγίζουν το καλύτερο αίμα τους για την ικανοποίηση του πάθους τους για άναρχη δύναμη και την επιβολή της, έως ότου ωριμάζει η συσσωρευμένη καταπίεση με αναπόφευκτη συγκομιδή μια εθνική βεντέτα.

»Μόλις δοθεί το ιστορικό υπόβαθρο, βλέπουμε ότι εκ φύσεως μια ελληνική έγερση σήμανε έναν πόλεμο εξολόθρευσης».
50 χρόνια πριν η σφαγή των Ελλήνων της Πελοποννήσου

Να σημειωθεί ότι 50 χρόνια πριν είχε πραγματοποιηθεί εκτεταμένη σφαγή Ελλήνων στην Πελοπόννησο ως συνέπεια της αποτυχημένης επανάστασης του 1770 (Ορλωφικά).

Στην Πελοπόννησο το 1774 οι συνθήκες που επικράτησαν μετά την καταστολή της επανάστασης ήταν φοβερές για τους Έλληνες.

Οι Αλβανοί, τους οποίους οι Τούρκοι είχαν εξαπολύσει κατά των Ελλήνων, επί εννέα χρόνια λεηλατούσαν τη χερσόνησο, έκαιγαν, έσφαζαν, εξανδραπόδιζαν και πουλούσαν τους κατοίκους.

Οι κάτοικοι της Βοστίτσας (Αιγίου) σφάχτηκαν όλοι, οι Σπέτσες ερημώθηκαν.

Όταν δεν έβρισκαν πρόχειρη λεία ανάγκαζαν οι Αλβανοί τους Πελοποννήσιους να υπογράψουν χρεωστικές ομολογίες και πολλοί είχαν τέτοιες στα χέρια τους για πεντακόσιες ή εξακόσιες χιλιάδες γρόσια.

Άλλοι πωλούνταν ως δούλοι.

Ο Φρ. Πουκεβίλ αναφέρει ότι 20.000 πουλήθηκαν στην Αφρική και σε Τούρκους της Ρούμελης.

Όσοι Έλληνες μπόρεσαν, κρύφτηκαν στα βουνά ή κατέφυγαν στην Επτάνησο.

Ακόμα κ’ οι Μανιάτες ανέβηκαν στα κρησφύγετα του Ταΰγετου και οι οικισμοί τους λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν.

Όπως αναφέρει ο Σάθας «Τα πάντα είχεν αφανίσει η Αλβανική πανώλης.

»Εκεί ένθα προ ολίγου υπήρχον πόλεις και κώμαι πολύανδροι και ευδαίμονες, ήδη έβλεπέ τις θανάτου ερήμωσιν, και πυριφλεγή ερείπια. Η Πελοπόννησος πάσα είχε σχεδόν απογυμνωθή κατοίκων».

Η Περίτεχνη Ιστορική Γέφυρα Μανουρά και η Άρδευση της Μεσαράς

 

Η Περίτεχνη Ιστορική Γέφυρα Μανουρά και η Άρδευση της Μεσαράς

                                 Ευτύχιος Σ. Καλογεράκης

                                     Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών                                                                                           

 

       Η γέφυρα βρίσκεται στον ποταμό  Πλατύ ή Γέρο, τον ποταμό με τις μεγαλύτερες  ποσότητες νερού στην Κρήτη. Είναι ανάμεσα από τα χωριά Χωρδάκι και Άγιος Ιωάννης, στο νότιο τμήμα της κοιλάδας του Αμαρίου στο νομό Ρεθύμνης.  Είναι τετράτοξη πέτρινη γέφυρα από ασβεστοκονίαμα. Από τον Αρ. Χατζηδάκη, Τα Λίθινα γεφύρια του νομού Ρεθύμνου, εκδ. Τ.Ε.Ε. Δυτικής Κρήτης και από τον Γιώργο Μπελληγιάννη, Πέτρινα γεφύρια της Ελλάδος, εκδ. Μίλητος, χρονολογείται την εποχή της Αιγυπτιοκρατίας στην Κρήτη (1830-1840). Τα ανοίγματα των τόξων της είναι 4,50μ.-5,30μ.,-8,05μ.-1,30μ.Το ύψος του μεγάλου τόξου είναι 3,70μ. Το μήκος καταστρώματος γέφυρας είναι 25,00μ. και το πλάτος καταστρώματος μέχρι 2,95μ. Επί δεκαετίες περνούσαν από πάνω της όλοι οι τύποι αυτοκινήτων, τα οποία σε ορισμένα σημεία ίσα που χωρούσαν. Από τύχη δεν έγινε ατύχημα, εκτός από μία μπουλντόζα, που έπεσε στην προσπάθεια να περάσει, ευτυχώς χωρίς θύματα.

      Η περίτεχνη ιστορική αυτή γέφυρα,  χρήζει άμεσης στήριξης, γιατί υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσής της, λόγω του ότι συχνά καλύπτεται από το νερό του ποταμού και έχουν προκληθεί διαβρώσεις, που πιθανόν να είναι μοιραίες. Θα είναι οδυνηρή μια απώλεια της, όπως έγινε στη Ήπειρο σε αντίστοιχου κάλλους γέφυρες. Είναι πολιτιστικό μνημείο ανεκτίμητης ιστορικής  αξίας και εκπροσωπεί μια ιδιαίτερη εποχή και τέχνη στο Δήμο Αμαρίου και την Κρήτη.  Πρέπει  και επίσημα να γίνει ιστορικό διατηρητέο μνημείο λόγω κυρίως της τεχνικής στη θολοδομία και γιατί είναι η μοναδική στην Κρήτη τετράτοξη γέφυρα.  Απαιτείται χρηματοδότηση από το Υπουργείο πολιτισμού για την άμεση συντήρηση και ανάδειξή της. Ήδη τρέχουν προγράμματα για συντήρηση μνημείων. Χρειάζεται  βελτιώσεις και ανάδειξη της ομορφιάς της. Προσεκτική χειρωνακτική αφαίρεση των επιχωματώσεων  από τα άκρα της και η ανάδειξη των καλτεριμιών της, επανατοποθέτηση μικρών τμημάτων της που έχουν φύγει,  κόψιμο 2 χονδρών δένδρων,  τα οποία είναι στα τοιχία της  με κίνδυνο να τα σπάσουν και η νέκρωση του ριζικού τους συστήματος με φάρμακα. Οι έντονες και μεγάλης διάρκειας βροχοπτώσεις, λόγω της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν κινδύνους  για το πολιτιστικό αυτό στολίδι της περιοχής. Ελάχιστες γέφυρες πανελλαδικά καλύπτονται πλήρως από ορμητικά νερά τέτοιας έντασης και αντέχουν τόσα χρόνια όπως αυτή. Το ιστορικό αυτό μνημείο εκπέμπει σήμα κινδύνου. Αιώνες αντιστέκεται στη πίεση του ποταμού, έχει πληγές, φωνάζει βοήθεια, για να εξακολουθήσει να είναι μαζί μας. Ενημερώσαμε την αρχαιολογική υπηρεσία Ρεθύμνου και την υπηρεσία νεοτέρων μνημείων Κρήτης στο Ηράκλειο, στην οποία υπάγεται. Η  Τμηματάρχης Αρχιτέκτονας κ. Ηλιάκη, έδειξε ενδιαφέρον για την διάσωση και ανάδειξή της και ευελπιστούμε να γίνουν οι ανάλογες ενέργειες.

Ιστορικά γεγονότα στη γέφυρα Μανουρά:

1.Πέρασμα ιστορικών προσώπων

Την περίοδο της γερμανοκατοχής από τη γέφυρα αυτή πέρασε ο απαχθείς Στρατηγός Κράιπε με τους απαγωγείς του στην πορεία τους προς τα χωριά του Κέντρους.

 2. Η Μάχη στη γέφυρα του Μανουρά.

        Ο Οπλαρχηγός Μπαντουβάς (Μπέε) στα απομνημονεύματά του αναφέρει μάχη κατά τον εμφύλιο, στη γέφυρα του Μανουρά καταδιώκοντας ομάδες του Ε.Α.Μ, υπό τον Ποδιά. Σημειώνει: «Έστειλα τον αδελφό μου το Νικολή με εκατό άνδρες να πιάσει τη γέφυρα του Μανουρά….ακούμε συμπλοκή στη γέφυρα του Μανουρά… Προχωρούσαμε προς τα εκεί. Έρχεται αγγελιοφόρος από τον αδελφό μου το Νικολή και τον Αστρινό τον Ιατράκη και μου λένε ότι επαρουσιαστήκανε εκεί ορισμένοι με τα όπλα, εδώκανε μάχη κι εξαφανιστήκανε  μέσα στο ποτάμι. Τί να κάνουνε; Διατάσσω να παραμείνουνε στη θέση τος». Βλ. Αντώνη Κ. Σανουδάκη, Καπετάν Μπαντουβά Απομνημονεύματα, εκδ. ΚΝΩΣΟΣ, Αθήνα 1979,σ.436-438.

 

 3.Τόπος ενέδρας και ελέγχου στον εμφύλιο.

        Ο Στελιανός Καλογεράκης(Κατσαντωνιά) στα απομνημονεύματά του αναφέρει, ότι την περίοδο του εμφυλίου η  γέφυρα στου Μανουρά, λόγω του κομβικού σημείου της, ήταν σημείο νυχτερινής ενέδρας των αποσπασμάτων της Χωροφυλακής. Επιστρατευόταν και συμμετείχε και ο ίδιος, ως επικεφαλής της ομάδας του κρατικού παραστρατιωτικού σώματος, Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης (Τ.Ε.Α.) του Άι-Γιάννη, το οποίο είχε συγκροτηθεί με απόφαση του Γ.Ε.Σ. το 1948 πανελλαδικά, για να συνδράμει το Στρατό και τη Χωροφυλακή και υπήρχε μέχρι τι 1982.

Προτάσεις

   1.  Η γέφυρα, μαζί με τον υπάρχοντα δίπλα της νερόμυλο, θα μπορούσαν να ανακαινισθούν και να αναδειχθούν τουριστικά, με επιχορηγήσεις που τρέχουν ήδη. Με καταχώρισή τους στους τουριστικούς χάρτες και τη δημιουργία  μιας παραποτάμιας, πεζοπόρας, σηματοδοτημένης διαδρομής-μονοπατιού, από το Πετροχώρι, Φαράγγι, γέφυρα Μανουρά και νερόμυλος, κάτω φαράγγι, δεύτερη γέφυρα Πλατύ ποταμού, Αγία Γαλήνη,  μεγάλο τμήμα της οποίας είναι ήδη έτοιμο. Θα περνά μέσα από δύο απείρου φυσικού κάλλους και άγριου τοπίου φαράγγια, καταφύγια ιδιαίτερης πανίδας, από  πολιτιστικά μνημεία, κάτω από τη σκιά του μινωικού αρχαιολογικού χώρου «Καρτσάλη» και ανάμεσα των βυζαντινών μνημείων, Παναγίας Φανερωμένης και Αγίας Σοφίας. Τα δύο φαράγγια, με στοιχειώδη υποδομή θα μπορούσαν να ελκύσουν αθλητές της κάθετης αναρρίχησης, όπως γίνεται σε αντίστοιχους χώρους στο Λεωνίδιο Αρκαδίας.

    2. Είναι λυπηρό να βλέπουμε στις καταιγίδες να καλύπτεται η γέφυρα αυτή με το τρεχούμενο νερό του ποταμού ύψους στη γέφυρα μέχρι και 6 μέτρα και πλάτους μέχρι 40 μέτρα, σχηματίζοντας εντυπωσιακή, κινούμενη με σφοδρότητα θάλασσα, που σαρώνει τα πάντα και όλα αυτά τα χιλιάδες κυβικά νερού να καταλήγουν στη θάλασσα. Η Κρήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής κινδυνεύει από ερημοποίηση. Ο εύφορος και με πάμπολλες δυνατότητες κάμπος της Μεσαράς, στον οποίο δραστηριοποιούνται και αρκετοί Αμαριώτες, μπορεί να ποτίζεται με φυσική ροή απ’ αυτό το ποτάμι.  Διψά,  έχει πέσει ο υδροφόρος ορίζοντάς του από τις πολυάριθμες γεωτρήσεις και  γίνεται το νερό του υφάλμυρο. Μετράνε πόντο - πόντο την άνοδο της στάθμης νερού στο φράγμα Φανερωμένης και εδώ υπάρχουν ανεκμετάλλευτα τα ελέη του Θεού, φλέβα χρυσού, που μπορεί να κάνει λίμνη τη Μεσαρά, με τα ανάλογα αντισταθμιστικά οφέλη για την επαρχία Αμαρίου. Συζητάμε για το φράγμα του Πλατύ ποταμού επί 60 χρόνια. Ελπίζουμε επιτέλους να γίνει αρχή, όσο το δυνατόν συντομότερα. Στην Κρήτη το νερό είναι λευκός χρυσός. Δεν επιτρέπεται σήμερα να πηγαίνει στη θάλασσα. Το Ισραήλ δεν αφήνει να πηγαίνει νερό στη θάλασσα και κάνει την έρημο γόνιμη. Εμείς αποχαυνωμένοι αφήνουμε τα εύφορα μέρη, της πιο παραγωγικής περιφέρειας της Ελλάδος να ερημοποιούνται.  Πρέπει να υπάρχει διαρκής και αφόρητη πίεση από τους Κρήτες Υπουργούς, Περιφερειάρχες, Βουλευτές,  Δημάρχους, εντός και εκτός Κρήτης και από κάθε παράγοντα Ρεθύμνης και Ηρακλείου, για επιτάχυνση του ζωτικής σημασίας έργου.