Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΚΡΗΤΗ

                             Ευτύχιος Σ. Καλογεράκης Μ.Α.,Ph.D                                  

                           

            Η γυναίκα στην τουρκοκρατούμενη Κρήτη

       

          Γυναίκα, ιερό πρόσωπο αλλά και το μεγάλο θύμα της ιστορίας. Η 8^η Μαρτίου, είναι η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας. Τη γυναίκα που καθύβρισαν και υποτίμησαν, θρησκείες όπως το Ισλάμ, αλλά και σοφοί της αρχαιότητας, όπως ο Μένανδρος, Ευριπίδης, ο Πλούταρχος, ο Θαλής κ.ά. Η γυναίκα στην τουρκοκρατία ήταν το μεγάλο θύμα ζώντας μέσα στη φρίκη και στην ασυδοσία των κατακτητών. Φόνοι, βιασμοί, εξανδραποδισμοί, αρπαγές, βασανισμοί, ήταν καθημερινά φαινόμενα. Αλλοίμονο στη μάνα που είχε όμορφη κόρη ή γιο. Κινδύνευαν να οδηγηθούν στα πολυπληθή χαρέμια των Πασάδων, ή τα αντίστοιχα με αγόρια. Η παιδεραστία οργίαζε στους Οθωμανούς: (Πρβλ. Νεοκλή Σαρρή, Οσμανική πραγματικότητα, εκδ.Αρσενίδη, 1990, τ. Α΄, σ. 383 και εξ.).

      Ο Αλή Πασάς είχε χαρέμια στα Γιάννενα και το Τεπελένι με γύρω στις 500 γυναίκες διαφόρων εθνικοτήτων, (Τουρκάλες, Ελληνίδες, Αλβανίδες, Σέρβες, Βουλγάρες, Κιρκίσιες, Αρμένισσες) και άλλο χαρέμι από όμορφους νεαρούς από τους οποίους διάλεγε τους αξιωματούχους του, σημειώνει ο Γάλλος βαρόνος de Vaudoncourt. Το πιο προσφιλές δώρο στους Πασάδες και Σουλτάνους ήταν να τους στείλουν, όμορφες κοπέλες και αγόρια για τα χαρέμια τους. Οι γονείς αναγκαζόταν να τις παραμορφώνουν με εγκαύματα στο πρόσωπο, ή να τις έχουν χρόνια κλεισμένες στο σπίτι, ή να τις αρραβωνιάζουν από μικρά παιδιά, μήπως και γλιτώσουν την αρπαγή τους. Χόμπι των Γενιτσάρων της Κρήτης ήταν, όπου μάθαιναν ότι γινόταν γάμος να πηγαίνουν να σκοτώνουν το γαμπρό και να απαγάγουν τη νύφη, γι’ αυτό οι γάμοι γινόταν συνήθως κρυφά.

     Το παιδομάζωμα ήταν σε έξαρση και οι βίαιες απαγωγές γυναικών δεν είχαν προηγούμενο, προκειμένου να ικανοποιήσουν την άκρατη παιδεραστία τους. Επισημαίνει ο Μακρυγιάννης: «Ο Μπραΐμης μεθυσμένος, πίνει ρούμι και κρασί μποτίλιες. Μπεκρής πολύ και παραλυμένος εις γυναίκες και παιδιά»: (βλ. Μακρυγιάννη, Απομνημονεύματα, εκδ. Ζαχαρόπουλος, σ. 396).Η πρώτη τους έγνοια ήταν η απαγωγή γυναικών και παιδιών για να ικανοποιούν τις διαστροφές τους. Μαρτυρεί ο Κολοκοτρώνης: «Επήγε ο Ιμπραΐμης εις το Χελμό και εσκλάβωσε περίπου δύο χιλιάδες γυναίκες και παιδιά» (βλ. Θ. Κολοκοτρώνη, Διήγηση Συμβάντων, εκδ. ΙΔΕΒ, σ.207). Ο παιδόφιλος Ιμπραήμ, έστελνε συνεχώς μικρά παιδιά από το Μοριά και το Μεσολόγγι στον πατριό του Πασά Μωχάμετ Αλί στην Αίγυπτο.

       Ως έγκλημα μπορεί να θεωρηθεί η τραγωδία των γυναικόπαιδων της Χίου  το 1821 στην Κωνσταντινούπολη, όπως γράφει o ιερέας της αγγλικής πρεσβείας R. Walsh. «Οι Χιώτισσες ήταν τόσο πολλές που τις πουλούσαν στις πλατείες και στους δρόμους». Εκεί είδε ο Walsh, ένα σωρό κορίτσια δώδεκα ως δεκαπέντε χρόνων, να πουλιούνται «όπως τα ζώα στις αγγλικές αγορές». Πολλά ήταν μισόγυμνα. «Τρόμος και αγωνία ζωγραφίζονταν στα πρόσωπά τους. Ήταν το πιο σπαρακτικό θέαμα που είδα στη ζωή μου. Αδύνατο να το περιγράψω. Οι Τούρκοι τις μεταχειρίζονταν με την έσχατη καταφρόνηση. Τις εξέταζαν, τις πασπάτευαν, όπως οι χασάπηδες τα αρνιά, τις αγόραζαν».

     Στην Κρήτη και μετά το 1821 η κατάσταση ήταν τραγική. Οι γυναίκες καταδικαζόταν να χορεύουν γυμνές πάνω σε ρόβι, ή στα σκάγια ή στα περιχυμένα με λάδι σανίδια των οντάδων, για να μη μπορούν να σταθούν όρθιες. Πολλές φορές βιαζόταν από  τους τούρκους θαμώνες. Τέλος όσες τους περίσσευαν, τις παρέδιναν στους δούλους των και στους «αράπηδες της Βεγγάζης» για να οργιάσουν, λέγοντας: «Άνθρωποι είναι  και αυτοί οι κακομοίρηδες! άς γλεντήσουν με των ταβλόπιστων τσι γυναίκες».  Για τέτοιο περιστατικό ο Aρχηγός επαναστατών το 1825 στο Αμάρι, Καπετάν Μητροφάνης(Καλογεράκης), σκότωσε Τούρκο Αγά από το Βαθιακό, καταδιώχθηκε, τραυματίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε  στη συνέχεια.

     Πόσες κοπέλες βιάστηκαν μπροστά  στους γονείς των, που αν τολμούσαν να διαμαρτυρηθούν να κλάψουν ή να αναστενάξουν κάν, αυτοί και η κόρη του σφαζόταν. Πόσες έβγαιναν με κομμένα στήθη από τα κονάκια των Αγάδων επειδή δεν υπέκυπταν στις ορέξεις των και πέθαιναν από την αιμορραγία. Τις υποχρέωναν να βάλλουν τα στήθη τους στη κόψη της κασέλας και τον αράπη να χορεύει πάνω στο καπάκι μέχρι να κοπούν.

      Σε πόσες νεαρές μητέρες δεν έστειλε ο Γενίτσαρος δώρο πάνω στο δίσκο, το κεφάλι του μοναχογιού τους, επειδή δεν ενέδιδαν. Πόσες στις αναμπουμπούλες δεν άλειφαν το σώμα τους και τα πρόσωπά τους με ακαθαρσίες για να είναι αποκρουστικές στους τυράννους και να αποφύγουν την ατίμωση. Πόσες δεν πουλήθηκαν σκλάβες στα χαρέμια της ανατολής και στα σκλαβοπάζαρα της Αφρικής. Η τιμή πώλησης μιας νεαρής γυναίκας, ήταν 100 γρόσια ή τρεις λίρες ή όσο η τιμή ενός αλόγου, αναφέρουν οι ιστορικές πηγές. Να γιατί προτιμούσαν να πέφτουν στο Ζάλογγο και την Αραπίτσα της Νάουσας και να τινάζονται στο Αρκάδι και στο Κούγκι.

     Η πανέμορφη Ευγενία Βεργίτση από το Αμάρι, παπαδοκόρη, συλλαμβάνεται μικρή, μαζί με άλλες δέκα Κρητικοπούλες το 1646 και  στέλνεται δώρο στο χαρέμι του νεαρού  Σουλτάνου Μεχμέτ Δ΄, ο οποίος την παντρεύεται, εξισλαμίζεται και εξελίσσεται στη Σουλτάνα Ρεμπιά Γκιουλνούς και μητέρα των διαδόχων του, Μουσταφά Β΄ και Αχμέτ Γ΄ και η φωτογραφία της βρίσκεται  στο Μουσείο Τοπ-Καπί στην Κωνσταντινούπολη.

   Τα Σφακιά καταστρέφονται στην επανάσταση του Δασκαλογιάννη και  επαναστάτες σκοτώνουν γυναικόπαιδά τους, για να γλιτώσουν την ατίμωση, το παιδομάζωμα και το πούλημα στα σκλαβοπάζαρα.

        Η Καλλίτσα από το Αποδούλου Αμαρίου, η οποία το 1823, απαγάγεται 11 χρονών, από Τούρκους, μεταφέρεται στην Αλεξάνδρεια, την αγοράζει Άγγλος αρχαιολόγος για υπηρέτρια και έρχεται στο Λονδίνο, μορφώνεται και παντρεύεται Άγγλο αξιωματικό που εξελίσσεται σε Ναύαρχο. Επιστρέφει το 1846 στο χωριό της και κτίζει Πύργο, το λεγόμενο κονάκι που διασώζεται μέχρι σήμερα.

     Την ίδια εποχή διαπρέπει η δεκαοχτάχρονη παπαδοπούλα Ροδάνθη από την Κριτσά Λασιθίου, που έσφαξε την πρώτη νύχτα του γάμου της τον Χουρσίτ Αγά, μετά το γαμήλιο γλέντι,  που την παντρευόταν στο σεράι του, ο οποίος προηγουμένως την είχε απαγάγει από το σπίτι της, σφάζοντας τη μάνα της στα γόνατά της, επειδή αντιδρούσε.    Ακόμα και το 1866, αιχμαλωτίσθηκαν γυναικόπαιδα στο Αρκάδι και πουλήθηκαν σαν σκλάβοι ή εμπλούτισαν τα χαρέμια των Πασάδων.

    Όταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας, θέλησε να ελευθερώσει κάποιες Ελληνίδες, πληρώνοντας για την εξαγορά τους, πολλές αρνήθηκαν, είτε από ντροπή είτε γιατί είχαν κάνει παιδιά με τουρκοαιγύπτιους.

    Τα εγκλήματα του ISIS στη Συρία σήμερα, ωχριούν μπροστά στις κτηνώδης πράξεις των Τούρκων την τουρκοκρατία. Βίαιοι, αιμοβόροι, απάνθρωποι, αδίστακτοι, σαδιστές. Τιμή ανήκει στις σύγχρονες Κούρδισες που μάχονται και σήμερα στη Συρία και προτιμούν να τιναχθούν παρά να παραδοθούν στον τουρκικό στρατό.

    Ας επαγρυπνούμε, γιατί όποιος αγνοεί ή λησμονεί την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει.