ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ

Επιστήμη και πίστη

σχετ. το 1.1. κεφ. Θρησκευτικών Γ΄ Λυκείου

       Ποια είναι η επιστημονική απάντηση στο ερώτημα υπάρχει Θεός;

    1. Η επιστημονική απάντηση στο ερώτημα υπάρχει Θεός; Είναι, δεν γνωρίζουμε, επειδή δεν αποδεικνύεται άμεσα επιστημονικά, ούτε η ύπαρξη ούτε η ανυπαρξία του Θεού και ό,τι δεν μπορεί να αποδειχθεί δεν είναι επιστημονικό. Άρα και ο πιστός και ο άπιστος δεν μπορούν να αποδείξουν άμεσα επιστημονικά αυτά που πιστεύουν

       2.Ο Θεός δεν αποδεικνύεται επιστημονικά. Αν αποδειχθεί επιστημονικά,  τότε πράγματι δεν υπάρχει γιατί «Θεός καταλαμβανόμενος ουκ έστι Θεός». Δεν υπάρχει εξίσωση που αποδεικνύει την ύπαρξή του, όπως κατά καιρούς κάποιοι υποστηρίζουν. Το αναπόδεικτο όμως δεν σημαίνει ότι είναι ανύπαρκτο και το ασύλληπτο δεν είναι και ανυπόστατο, αφού και πολλά δεδομένα στην επιστήμη παραμένουν αναπόδεικτα, αλλά είναι υπαρκτά.

Ποια η σχέση πίστης επιστήμης;

     1. Η επιστήμη και η πίστη αλληλοσυμπληρώνονται  και δεν συγκρούονται. Η πραγματική επιστήμη και γνώση βοηθούν και στηρίζουν την πίστη, η ημιμάθεια και αμάθεια εμποδίζουν την πίστη. Ασχολούνται με διαφορετικά θέματα κάθε μία. Η πορεία τους είναι παράλληλη γι’ αυτό δεν μπορούν να συγκρουσθούν. Η πίστη ασχολείται με το ποιός και γιατί έκανε το σύμπαν ενώ η επιστήμη με το πώς και πότε. Οι μεγάλοι ερευνητές και επιστήμονες στην πλειοψηφία ήταν πιστοί.

     2.Αλλά και η θρησκεία βοήθησε την επιστήμη αφού στην αρχαιότητα επιστήμονες ήταν οι ιερείς, αλλά και στην τουρκοκρατία και στους μετεπαναστατικούς χρόνους οι μορφωμένοι ιερωμένοι δίδασκαν όλες τις επιστήμες και μερικοί  έγιναν μεγάλοι ερευνητές.

Ισχύει η άποψη ότι οι επιστήμονες δεν πιστεύουν;

    1.  Ο Αϊνστάιν προσπαθούσε με κάθε τρόπο να συνδέσει θρησκεία και επιστήμη και τόνιζε: «Η επιστήμη χωρίς την θρησκεία είναι κουτσή. Η θρησκεία χωρίς την επιστήμη είναι τυφλή» ή ότι «ο Θεός δεν παίζει ζάρια» για να εναντιωθεί στην αρχή της αβεβαιότητας.

      Ο Μ. Φάραντεϊ: Ο άνθρωπος που με το έργο του για τον ηλεκτρομαγνητισμό άλλαξε τα δεδομένα του πλανήτη, ήταν αφοσιωμένος χριστιανός.

      Ο Ισ. Νεύτωνας  φυσικός με βαθιά πίστη: Θεωρούσε  ότι «το σύστημα του Ηλίου, των πλανητών, των κομητών δεν μπορεί παρά να είναι αποτέλεσμα μιας ανώτερης δύναμης». Επίσης πιστοί ήταν ο μαθηματικός, φυσικός και θεολόγος Πασκάλ, ο Γαλιλαίος κλπ.

       2. Μεγάλοι ερευνητές ήταν και ιερωμένοι, όπως ο βιολόγος Μέντελ, ο αστρονόμος Κοπέρνικος και ο παιδαγωγός Κομμένιος.

     Βεβαίως υπήρξαν και άπιστοι επιστήμονες όπως ο Ράσσελ, ο Λάϊμπνιτς κ.ά. επειδή ταύτισαν την επιστήμη με τις φιλοσοφικές απόψεις τους.

       3.Δεν είναι τυχαίο επίσης, ότι σήμερα μοναχοί-ές γίνονται στο μεγαλύτερο ποσοστό μορφωμένοι, πτυχιούχοι όλων των επιστημών και όχι αγράμματοι ή ολιγογράμματοι.

     Οι μέθοδοι έρευνας των θετικών δεν είναι ο μοναδικός τρόπος γνώσης, αλλά και ο βιωματικός, διαισθητικός, ενορατικός. Οι θεωρητικές επιστήμες άλλωστε έχουν διαφορετικούς τρόπους έρευνας της αλήθειας.

     Το «πίστευε και μη ερεύνα» δεν υπάρχει πουθενά στην Αγία Γραφή, έχει δε και διπλή ερμηνεία. Αντίθετα υπάρχουν προτροπές για έρευνα, όπως «ερευνάτε τας γραφάς», «γνώσεσθαι την αλήθεια» και ότι η επιστήμη είναι δώρο Θεού: «Κύριος έδωκε ανθρώποις επιστήμην» Π. Διαθήκη.

                                                    Ευτύχιος  Σ. Καλογεράκης M.A., Ph.D.