Ο Θούριος Ύμνος στην Αντίσταση του Αμαρίου.

                         Αναδημοσ. Από εφημ. Ρεθεμνιώτικα Νέα

   Ο Θούριος Ύμνος στην Αντίσταση του Αμαρίου.

                      Ευτύχιος Σ. Καλογεράκης, M.A., Ph.D.

                   

                 

      Η επαρχία  Αμαρίου, ήταν η «Χώρα των Λωτών», στα  κρυπτογραφημένα έγγραφα των Εγγλέζων, γιατί εκεί ένοιωθαν ασφάλεια, σιγουριά, οικειότητα, αέρα ελευθερίας και ξεχνούσαν τα βάσανά τους, όπως ο Οδυσσέας. Από τα 28 μόνο ψευδώνυμα χωριών και πόλεων, απ’ όλη την Κρήτη, που χρησιμοποιούσαν οι Άγγλοι των ειδικών επιχειρήσεων για λόγους ασφάλειας, όπως τα αναφέρει ο Φέρμορ, τα 12, ήταν στο νομό Ρεθύμνης, που δείχνει το σημαντικό ρόλο της περιοχής αυτής  στην αντίσταση. Έτσι Νινευή = Ρέθυμνο, Κατζφούρ =  Φουρφουράς,  Βαπτιστής = Άι-Γιάννης Αμαρίου, Κόρφος  = Βυζάρι Κάμελοτ =Ανώγεια, Θησαυρούπολη = Αργυρούπουλη  κλπ.

     Ο κατάσκοπος Τζακ Σμιθ Χιουζ, αναφερόμενος στην επαρχία Αμαρίου, γράφει: «…Το Αμάρι αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του ότι, όλοι, όσοι ήταν πάνω από πέντε χρόνων, ήξεραν τι συνέβαινε περίπου, αλλά κανένας δεν το μαρτύρησε, ακόμη και κάτω από αφόρητη πίεση…» 

        Ο Φέρμορ, επικεφαλής της απαγωγής του Κράιπε, ο μεγάλος αυτός φιλέλληνας, που συνδύαζε την ευαισθησία του λογοτέχνη με το πείσμα του σκληροτράχηλου πολεμιστή, πλέκει ένα θρυλικό ύμνο για την επαρχία Αμαρίου, που όμοιός του δεν συναντάται για καμία άλλη περιοχή της Ελλάδος λέγοντας: «Τα αισθήματα των Κρητικών για τον τόπο τους είναι έντονα και ανταγωνιστικά…..Υπάρχει η τάση μεταξύ των κατοίκων κάποιων χωριών να διεκδικούν το μονοπώλιο θάρρους και των θυσιών. Είναι λοιπόν αξιοθαύμαστο που ακόμα  και οι πιο επηρμένοι μεταξύ τους, δεν θα σκέφτονταν ποτέ να αρνηθούν την ιδιαίτερη θέση του Αμαρίου. Ίσως τους εμπόδιζε το γεγονός ότι το Αμάρι είναι ένας ολόκληρος γαλαξίας από χωριά και όχι ένας απομονωμένος αντίπαλος. Πρόκειται επιπλέον για μια θέση  την οποία το Αμάρι, από μετριοφροσύνη ίσως και δυσπιστία ως προς τα λόγια, ή ίσως επειδή δεν έχει ανάγκη να το κάνει, δεν θα το διεκδικούσε ποτέ. Ένας συνδυασμός της γεωγραφικής θέσης, των γεγονότων του πολέμου, και του χαρακτήρα των κατοίκων του, ξεχώριζε το Αμάρι για αυτή την ιδιαίτερη θέση….

       Από τη μάχη της Κρήτης ακόμη, το Αμάρι υπήρξε το καταφύγιο από τον εχθρό. Εκατοντάδες βρετανοί και άλλοι στρατιώτες από της κοινοπολιτείας, που είχαν ξεμείνει στα Σφακιά ή το είχαν σκάσει από την αιχμαλωσία, είχαν βρει εδώ μια αλλαξιά ρούχα, στέγη και τροφή. Ήταν κάπως σαν στρατόπεδο διαμετακόμισης προς τα διάφορα σημεία κρυφών αναχωρήσεων στη βραχώδη νότια ακτή. Ομάδες ανταρτών κυνηγημένοι από τα δικά τους βουνά, έρχονταν εδώ για να επανασυνταχτούν. Το μέρος αυτό ήταν καταφύγιο για όλους και δεν υπήρχε στάνη ή σπηλιά ή ελαιώνας ή οπωρώνας στην πλαγιά, που να μην είχε υπάρξει κρυψώνας για κάποιον  βρετανό αξιωματικό με τον ασυρματιστή του, τον ασύρματό του, σκοπούς και αγγελιοφόρους. Όλα αυτά ήταν δυνατά χάρη στο πνεύμα των χωρικών και το κλίμα  αρμονίας και εμπιστοσύνης που επικρατούσε μεταξύ τους.

      Το μέρος αυτό ήταν ξακουστό στον εχθρό. Αναρίθμητες έρευνες είχαν αποτύχει να βρουν ενοχοποιητικά στοιχεία και να αποθαρρύνουν τους Αμαριώτες. Δεν ανθεί εδώ πέρα μόνο η κρητική παράδοση αντίστασης; Εδώ βρίσκεται όλο το θάρρος, το κέφι η φιλοξενία, η γοητεία, το χιούμορ και η καλοσύνη, που συνοδεύουν, παντού στα βουνά της Κρήτης, τα πιο σκληρά χαρακτηριστικά τους. Το στοχαστικά λογοτεχνικό, ποιητικό μάλλον πνεύμα, που χαρακτηρίζει με τις παροιμίες του το Ρέθυμνο, αιωρείται εδώ απτό σχεδόν τριγύρω. Ήταν εξίσου αποφασισμένοι με όλους τους υπόλοιπους να κερδίσουν τον πόλεμο  στα βουνά με τα όπλα και οι απώλειές τους τελικά ήταν τρομερές .Το ιδιαίτερο καθήκον της περιοχής όμως, εξίσου ουσιώδες και δύσκολο όσο η επίθεση, ήταν η διαφύλαξη, η διάσωση και η φιλοξενία… Παντού γύρω μας βρίσκονταν οι δοκιμασμένοι προμαχώνες του Αμαρίου…Έχει κερασιές ολόγυρα και πηγές να κυλάνε στις πλαγιές του βουνού, ελαιώνες, μερικά αμπέλια, μερικά χλωμά πρασινωπά χωράφια με σιτάρι διάσπαρτα με παπαρούνες, σκιερά φαράγγια και στολισμένες εδώ και εκεί με τις φουντωτές κορυφές καρυδιών, συκιών, πλατάνων και μουριών. Υπάρχουν εδώ παλιά οθωμανικά γεφύρια και παρατημένοι νερόμυλοι και κατά μήκος των ρεμάτων κάτω χαμηλά, σειρές από λεύκες. Τα όμορφα χωριουδάκια με τα λευκά σπίτια διαδέχονται το ένα το άλλο στις πλαγιές της κοιλάδας από τη μία άκρη ως την άλλη. Για όλους μας, ήταν σαν να φτάναμε στη γη της επαγγελίας».